Türkiye’de doğuşta beklenen yaşam süresi AB ortalamasının altında
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), “Hayat Tabloları, 2022-2024” raporunu yayımladı.
Buna göre, yeni doğmuş bir bireyin mevcut ölümlülük risklerine maruz kalması durumunda yaşaması beklenen ortalama yıl sayısı olarak tanımlanan “doğuşta beklenen yaşam süresi” Türkiye’de 2021-2023 döneminde 77,3 yıl iken 2022-2024 döneminde 78,1 yıl oldu.
Doğuşta beklenen yaşam süresi, 2018-2019 döneminden sonra beş kez üst üste kısalırken , 2022-2024’te beş dönem ardından uzadı.
Verilere göre, 2021-2023 döneminde erkeklerde 74,7 yıl olan doğuşta beklenen yaşam süresi, 2022-2024 döneminde 75,5 yıl, kadınlarda ise 80 yıl iken 80,7 yıl oldu. Genel olarak kadınlar erkeklerden daha uzun süre yaşamakta olup erkekler ve kadınlar arasındaki doğuşta beklenen yaşam süresi farkı 5,2 yıl oldu.
Çalışma çağının başlangıcı olan 15 yaşındaki kişilerin ortalama kalan yaşam süresi 64,3 yıl oldu. Erkekler için bu süre 61,7 yıl iken kadınlarda 66,9 yıl oldu.
30 yaşındaki kişiler için eklenen yaşam süresi 50 yıl
Türkiye’de, 30 yaşında olan bir kişinin kalan yaşam süresi ortalama 49,9 yıl oldu. Erkekler için bu süre 47,5 yıl iken kadınlarda 52,3 yıl oldu. Bu yaş için kadın ve erkek arasındaki beklenen yaşam süresi farkı 4,8 yıl oldu.
Türkiye genelinde, 50 yaşında olan bir kişinin kalan yaşam süresi ortalama 30,9 yıl oldu. Erkekler için bu süre 28,6 yıl iken kadınlarda 33,1 yıl oldu.
Eğitim seviyesi yükseldikçe beklenen yaşam süresi uzuyor
Türkiye’de eğitim düzeyine göre beklenen yaşam süresi incelendiğinde; eğitim düzeyi yükseldikçe beklenen yaşam süresinin de uzadığı görüldü. Her yaştaki beklenen yaşam süresi, düşük eğitime sahip kişiler arasında daha az olurken, artan eğitim düzeyi ile birlikte beklenen yaşam süresinin de arttığı görüldü.
Cinsiyet ayrımında, eğitim düzeyine göre beklenen yaşam süresine bakıldığında, hem erkek hem de kadınlarda eğitim düzeyi yükseldikçe beklenen yaşam süresinin de arttığı tespit edildi. Yaşı 30 olan erkekler ve kadınlar için ortaöğretim altı eğitim seviyesi ile yükseköğretim eğitim seviyelerinde beklenen yaşam süresi farkının 5 yıl civarında olduğu görüldü.
Türkiye hem beklenen hem de sağlıklı beklenen yaşam süresinde AB’nin gerisinde
Avrupa ülkelerinde doğuşta beklenen yaşam süreleri incelendiğinde, Avrupa Birliği (AB) ülkeleri ortalaması 81,4 yıl olarak açıklandı. Lihtenştayn, İsviçre ve İspanya beklenen yaşam süresi en yüksek ülkeler iken, Letonya, Bulgaristan ve Sırbistan ise beklenen yaşam süresi en düşük ülkeler oldu.
Avrupa ülkelerinde doğuşta beklenen sağlıklı yaşam süresi ise AB ülkelerinde 63 yıl iken, Türkiye’de ise 57,6 yıl oldu. Malta 71,4 yıl, İtalya 69,1 yıl, Bulgaristan ise 68,7 yıl ile Avrupa’da en yüksek sağlıklı yaşam süresine sahip ülkeler olurken, Letonya 52,8 yıl, Danimarka 56,2 yıl, Finlandiya ise 57 yıl ile en düşük sağlıklı yaşam sürelerine sahip ülkeler oldu.